Geen bepleistering Nieuwe Kerk Delft

Bij de overhandiging waren ook de organisten Christine Kamp, Jaap Kroonenburg en Everhard Zwart als medeondertekenaars aanwezig. Wilco Blaak, Hoofd Oude & Nieuwe Kerk, nam de petitie in ontvangst. In deze petitie wordt onder andere gepleit voor het opnieuw aanbrengen van de bepleistering, zoals de Nieuwe Kerk die voor 1937 nog had. Dat zou de akoestiek van de Nieuwe Kerk, en daarmee de klank van het Bätz-orgel, ten goede komen.

Anne de Baat, voorzitter van het College van Kerkrentmeesters: “We hebben veel waardering voor het enthousiasme waarmee dhr. IJdo bezig is geweest met deze petitie. Het is fijn om te merken dat het orgel van de Nieuwe Kerk brede waardering krijgt vanuit de muziekwereld.”

Toch is het College van Kerkrentmeesters niet van plan om in te gaan op de wensen van de petitieschrijvers. Wilco Blaak: “Het aanbrengen van pleisterwerk in slechts een deel van de kerk is voor ons uit esthetische overwegingen geen optie, maar de gehele kerk bepleisteren levert een enorme kostenpost op. Naar verwachting zal dat meer dan anderhalf miljoen euro kosten. Daarnaast zijn de jaarlijkse onderhoudskosten voor pleisterwerk veel hoger dan het onderhoud aan schoonmetselwerk.”

Naast het kostenplaatje is het ook de vraag of de akoestiek überhaupt wel zou verbeteren voor de drukbezochte Nieuwe Kerk. “Er is een onderzoek gedaan door een gespecialiseerd bureau. Uit dat onderzoek bleek dat de akoestiek wel wat zou verbeteren na het aanbrengen van pleisterwerk, maar dat het zou gaan om een marginale verbetering. Daar komt bij dat de Nieuwe Kerk niet alleen gebruikt wordt voor orgelconcerten. Sterker nog, dat is maar een heel klein onderdeel van de activiteiten in de Nieuwe Kerk. Met zo’n 250.000 bezoekers per jaar en vele verschillende activiteiten is de Nieuwe Kerk de grootste publiekstrekker van Delft”, aldus Wilco Blaak. “Een betere akoestiek voor het orgel levert dan bijvoorbeeld een slechtere akoestiek op voor het museale gebruik.”

Het orgel terugbrengen naar de staat waarin Bätz het heeft opgeleverd, zoals de petitieschrijvers willen, is ook geen optie. Anne de Baat: “Bij de oplevering van het orgel was de Nieuwe Kerk weliswaar voorzien van pleisterwerk, maar de akoestische situatie van de kerk was totaal anders. Er stonden veel meer banken in de kerk, er hing een extra galerij in één van de zijbeuken en boven in de kerk hing een schijngewelf, zo’n zes meter lager dan het huidige gewelf. En tenslotte hingen er nog eens enorme, dertig meter hoge, gordijnen om het middenschip af te schermen van het koor. Al met al een totaal andere setting. Ook als we wel zouden kiezen voor pleisterwerk krijgen we de oorspronkelijke situatie bij lange na niet terug.”

Het monumentale orgel van de Nieuwe Kerk is inmiddels in restauratie bij orgelbouwer en -restaurateur Pels & Van Leeuwen. De restauratie is gericht op conserverend herstel van de toestand waarin de vermaarde Utrechtse orgelbouwer Jonathan Bätz het instrument in 1840 opleverde. De later toegevoegde windvoorziening en de dispositiewijzigingen blijven behouden.

Het is de bedoeling dat de orgelpijpen straks weer zoveel mogelijk hun oorspronkelijke klank hebben. Behalve de klank worden het complete speelmechaniek, de balgen en de windladen hersteld. De conditie van het speelmechaniek van het Bovenwerk is matig, die van het Hoofdwerk zelfs uitermate slecht. Na de restauratie moet het orgel weer soepel bespeelbaar zijn.

Ook het orgelfront krijgt een beurt. De ernstig vervuilde frontpijpen worden gereinigd en de kassen van hoofd- en rugwerk gerestaureerd en bijgewerkt. Halverwege 2017 wordt de restauratie van het orgel afgerond.